Veel gestelde vragen

Na een overlijden en rond de afwikkeling van een nalatenschap ontstaan altijd veel vragen. We helpen u hierbij graag zo goed mogelijk. Een aantal vragen die ons vaak worden gesteld en de bijbehorende antwoorden vindt u alvast op deze pagina. Uiteraard helpen wij u graag verder als u tegen deze of andere vragen rondom een erfenis aanloopt.

Overzicht FAQ

Kan mijn notaris ook gebruik maken van Mijnerfenis.nl?

Jazeker, als u de afwikkeling van een nalatenschap wilt laten verzorgen door uw notaris of een eigen afwikkelaar (executeur) is dat geen enkel probleem. Attendeer hem of haar op Mijnerfenis.nl, zodat we afspraken kunnen maken over het gebruik van ons programma.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Hoeveel kost het om Mijnerfenis.nl te gebruiken?

Dat is lastig om zo te zeggen, omdat geen afwikkeling hetzelfde is. U krijgt vooraf altijd een inschatting van de kosten. Met Mijnerfenis.nl bent u in ieder geval voordeliger uit, omdat veel processen geautomatiseerd zijn. Bovendien weet u zeker dat alles goed gebeurt. Met name bij de aangifte erfbelasting worden nogal eens zaken vergeten of verkeerd gedaan, waardoor u al snel (veel) te veel erfbelasting betaalt.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wat zijn de gevolgen van het beneficiair aanvaarden van een nalatenschap?
Als een erfgenaam een nalatenschap beneficiair aanvaardt, kan deze niet met zijn privévermogen aansprakelijk worden gehouden voor de schulden van de nalatenschap. Wel moet de nalatenschap dan op een andere manier worden afgewikkeld, want de nalatenschap moet worden vereffend. Hiervoor zijn speciale regels opgenomen in het wetboek. Een van de gevolgen hiervan kan zijn, dat de executeur geen executeur meer is.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wat is het zuiver aanvaarden van een erfenis?
Een erfenis kunt u zuiver aanvaarden door een verklaring af te leggen, maar ook door uw gedrag. Als u zich ‘ondubbelzinnig en zonder voorbehoud’ gedraagt als een erfgenaam die zuiver aanvaard heeft, dan heeft u zuiver aanvaard. De gedragingen moeten dan gaan om het sluiten van overeenkomsten tot vervreemding of bezwaring van goederen in de nalatenschap. Bijvoorbeeld het verkopen van de inboedel, het verkopen van de auto, het nemen van een hypotheek op het woonhuis etc.

Als nog niet duidelijk is of de nalatenschap positief is, kunt u hierdoor in de problemen komen. Bijvoorbeeld als er meer schulden zijn dan bezittingen, moet de erfgenaam die zuiver heeft aanvaard dat uit zijn privévermogen bijbetalen.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wat als de erfdelen van de eerst overleden ouder de nalatenschap van de langstlevende negatief maken?
Voordat de huidige wetgeving voor het erfrecht inging, werd middels testamenten al vaak een ‘langstlevende regeling’ getroffen. Vaak werd een rentepercentage afgesproken om het erfdeel van de kinderen op te hogen, zodat bij het overlijden van de langstlevende minder erfbelasting betaald hoefde te worden. Hierdoor – maar ook door de langstlevende regeling zelf – kan er onvoldoende geld in de nalatenschap van de langstlevende zitten om de schulden uit de eerste nalatenschap aan de kinderen te betalen. De nalatenschap is dan negatief. Dit moet bij de kantonrechter worden gemeld en de nalatenschap moet dan worden afgewikkeld volgens de ‘regels’ van de vereffening.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wat te doen als een van de erfgenamen niet wil tekenen voor de rekening & verantwoording?
Tijdens de afwikkeling van de nalatenschap wordt door de executeur, vereffenaar of notaris een rekening & verantwoording opgesteld. Hierin is een overzicht opgenomen van alle bezittingen en schulden op de overlijdensdatum en een overzicht van alle mutaties die na het overlijden zijn gedaan. Bijvoorbeeld de verkoop van de woning, de betaling van de factuur van de uitvaart en het aflossen van schulden.

Als alle erfgenamen akkoord gaan met deze rekening & verantwoording, kunnen de erfdelen worden uitgekeerd. Maar wat als een van de erfgenamen niet akkoord wil gaan of helemaal niet reageert? Dan kunnen een of meer van de andere erfgenamen naar de rechter stappen.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

De overledene had een woning in het buitenland. Hoe gaan we daarmee om?
Als de overledene onroerende zaken in het buitenland had, komen er nog extra regelingen om de hoek kijken. Bij verkoop of verdeling van de woning moeten de regels worden gevolgd van het land waarin de woning staat. De medewerking van een buitenlandse notaris of advocaat is dan bijna altijd vereist.

De regels voor de vererving zijn ook niet in ieder land hetzelfde. Waar in Nederland de langstlevende echtgenoot en kinderen standaard erven, is dat in het buitenland niet altijd zo. Hoe een en ander dan geregeld gaat worden, hangt niet alleen af van het testament van de overledene, maar ook van de buitenlandse wetgeving.

Daarnaast is ook in het buitenland erfbelasting verschuldigd. Met sommige landen heeft Nederland afspraken over de erfbelasting. Als je dan in het buitenland erfbelasting betaalt over de woning, hoef je dat in Nederland niet nog een keer te doen. Doordat de tarieven in het buitenland vaak anders zijn dan in Nederland, kan het zijn dat je in het buitenland meer of minder erfbelasting betaalt.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Welke waarde hanteer je voor de waardering van de woning?
Voor de aangifte erfbelasting gebruiken we altijd de WOZ-waarde van het jaar van overlijden of het jaar na het overlijden. In de praktijk kiest u de laagste van die twee. Voor alle andere zaken hanteert u de getaxeerde waarde. Als de woning kort na het overlijden wordt verkocht, mag u ook uitgaan van de prijs waarvoor de woning is verkocht. Alle erfgenamen zullen het wel eens moeten zijn met deze keuze.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

De langstlevende partner is onterfd. Wat nu?
Dat de langstlevende partner is onterfd, wil niet zeggen dat deze niets krijgt. In de wet zijn ‘andere wettelijke rechten’ opgenomen. De kinderen moeten hier rekening mee houden. Zo kan de langstlevende de eerste zes maanden in de echtelijke woning blijven wonen en de inboedel blijven gebruiken. Ook kan de langstlevende eisen dat er een vruchtgebruik wordt gevestigd op de echtelijke woning en de inboedel. De langstlevende mag de woning en inboedel dan blijven gebruiken. De kinderen kunnen de woning dan niet zonder medewerking van de langstlevende verkopen. Eventueel kan de langstlevende ook op andere goederen in de nalatenschap een vruchtgebruik laten vestigen, als dat voor zijn verzorging nodig is.

Daarnaast is het van belang of de langstlevende en de overledene in gemeenschap van goederen waren gehuwd. In dat geval blijft de woning (en alle andere bezittingen en schulden in de gemeenschap) voor de helft eigendom van de langstlevende en worden de erfgenamen eigenaar van de andere helft. De erfgenamen en de langstlevende hebben elkaar dan altijd nodig om de nalatenschap af te wikkelen en later eventueel de woning te verkopen.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Een of meer kinderen zijn onterfd. Wat nu?
Als een kind is onterfd, wil dat niet zeggen dat hij of zij niets uit de nalatenschap krijgt. In de wet staat dat een onterfd kind altijd recht heeft op zijn legitieme portie. Ook als een kind niet is onterfd, maar bijvoorbeeld een heel klein bedrag erft of erft onder een onmogelijk uitvoerbare last, kan hij een beroep doen op de legitieme portie.

De legitieme portie is de helft van wat het kind had kunnen erven. Daarbij dient ook nog rekening gehouden te worden met schenkingen die in het verleden zijn gedaan (niet alleen aan het onterfde kind, maar ook aan de andere erfgenamen). Wat het betreffende kind had kunnen erven, wordt weer van de legitieme portie afgetrokken. Hoewel in de wet een aantal artikelen zijn opgenomen over hoe je de legitieme portie moet berekenen, ontstaat er heel vaak discussie over.

Het onterfde kind zal zelf binnen vijf jaar na het overlijden aan de erfgenamen moeten meedelen dat hij of zij een beroep wil doen op de legitieme portie. Doet hij dat niet, dan krijgt hij niets. Als het onterfde kind wel een beroep doet op zijn legitieme portie, is hij nog steeds geen erfgenaam. Hij is dan schuldeiser van de nalatenschap.

In deze situatie nemen emoties van de erfgenamen en de onterfde kinderen altijd de overhand. Het beste is om altijd een specialist in de arm te nemen om de nalatenschap af te wikkelen. Deze specialist behartigt de belangen van alle erfgenamen en legitimarissen en zorgt ervoor dat eenieder krijgt wat hem toekomt.

Als een langstlevende is overleden, kan het zo zijn dat de onterfde kinderen wel erfgenaam waren van de eerst overleden partner. Als die erfdelen nooit zijn uitgekeerd, hebben ze daar nu alsnog recht op.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Hoe te handelen als een minderjarig kind een woning erft?
Als een of meer van de erfgenamen minderjarig zijn, kan de nalatenschap voor die minderjarige kinderen niet zuiver worden aanvaard. In bijna alle gevallen wordt dan beneficiair aanvaard en zijn de regels van de vereffening van toepassing.

Wanneer er een woning in de erfenis zit, kan deze niet zonder meer worden verkocht. Voor (onder meer) de verkoop van onroerende zaken door minderjarigen is altijd een machtiging van de kantonrechter vereist.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Kan ik een voorschot op het erfdeel krijgen?
Een nalatenschap mag niet gedeeltelijk worden verdeeld. Het uitbetalen van een voorschot op de nalatenschap is dan ook niet iets wat zonder meer mag gebeuren. Wanneer een van de erfgenamen in financiële nood zit, mag een uitzondering worden gemaakt. Uiteraard kan alleen een voorschot worden betaald als duidelijk is dat er na de betaling van alle schulden nog voldoende geld aanwezig is.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Hoe gaan we om met de geërfde inboedel?
Het verdelen van de inboedel bij een erfenis geeft vaak moeilijkheden. Als erfgenamen hier te vroeg mee beginnen, kan het zijn dat ze – zonder dat te beseffen – de nalatenschap door gedragingen zuiver aanvaarden en daardoor met hun privévermogen aansprakelijk worden voor de schulden van de nalatenschap.

Daarnaast is er vaak veel discussie. Niet alleen over bepaalde voorwerpen waar meerdere erfgenamen op azen, maar ook over de waarde van bepaalde zaken. Is een klok nu wel of niet 5.000 euro waard? Bij twijfel over de waarde kan een taxatie worden gedaan. Stel dat de klok inderdaad 5.000 euro waard is en een van de erfgenamen wil deze klok hebben, dan dient hij de waarde daarvan in te brengen in de nalatenschap. De waarde van de klok kan dan worden verrekend met zijn erfdeel of hij kan de waarde storten op de ervenrekening. Komen de erfgenamen er zelf niet uit? Dan kunnen ze het beste een specialist in de arm nemen.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wie blokkeert de bankrekening van de overledene?
Na het overlijden hoort de bankrekening van de overledene geblokkeerd te worden. Dit gebeurt niet automatisch. Iemand zal het overlijden moeten melden bij de bank. Om de rekening te deblokkeren, is een verklaring van erfrecht nodig. De blokkade van de bankrekening moet ervoor zorgen dat de erfgenamen er zeker van kunnen zijn dat niet iemand anders er met het geld vandoor gaat.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wanneer moeten facturen op naam van een overledene betaald worden?
De eerste drie maanden na het overlijden hoeven de erfgenamen geen facturen te betalen. Op die manier hebben ze de tijd om uit te zoeken of de nalatenschap positief of negatief is. Veel erfgenamen voelen zich verplicht om bepaalde facturen, bijvoorbeeld die van de uitvaart en van de belastingdienst, toch al eerder te voldoen. Hierdoor kunnen ze het risico lopen dat ze met hun eigen vermogen aansprakelijk worden voor de betaling van de schulden in de nalatenschap. Als een erfgenaam bepaalde bedragen voorschiet, kan het voorkomen dat hij niet het volledige bedrag terugkrijgt.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wat is een boedelbeschrijving?

Een boedelbeschrijving is een overzicht van alle bezittingen en schulden die de overledene op de datum van overlijden had. Een boedelbeschrijving is niet altijd verplicht. Aan de hand van de boedelbeschrijving kun je zien of een nalatenschap negatief of positief is. Dit is belangrijk om te weten, omdat dit gevolgen heeft voor de verdere afwikkeling van de nalatenschap.

Twee voorbeelden ter verduidelijking:

  1. Als een nalatenschap beneficiair is aanvaard, moeten de regels van de vereffening worden gevolgd. Een van de gevolgen hiervan is dat een eventuele in het testament aangewezen executeur, geen executeur meer is. Als deze executeur echter een ‘ruimschoots-voldoende-verklaring’ kan overleggen, dan vervalt de executele niet. Deze verklaring houdt in dat er ruimschoots voldoende bezittingen zijn om alle schulden te voldoen. Die verklaring kan worden afgegeven aan de hand van de boedelbeschrijving. De boedelbeschrijving en ‘ruimschoots-voldoende-verklaring’ moeten met bekwame spoed worden afgegeven.
  2. Als de nalatenschap negatief is, moet volgens de wet de kantonrechter daarover worden geïnformeerd. Ook in dit geval moeten de regels van de vereffening worden gevolgd. De kantonrechter kan aangeven of de lichte of zware vereffening van toepassing is. Een verschil tussen de lichte en de zware vereffening is onder meer dat bij de zware vereffening een openbare oproeping van schuldeisers moet plaatsvinden. Dit gebeurt bijna altijd door middel van een advertentie in de Staatscourant.

Meestal volstaat een onderhandse boedelbeschrijving. In sommige gevallen is echter een notariële boedelbeschrijving vereist. Dit laatste houdt in dat de boedelbeschrijving in een notariële akte wordt opgenomen. Dit is bijvoorbeeld verplicht wanneer er een minderjarige erfgenaam is of een of meer van de erfgenamen niet het vrije beheer over hun vermogen hebben.

Aan de hand van de boedelbeschrijving kan ook de aangifte erfbelasting worden ingevuld. Andersom mag de aangifte erfbelasting ook gebruikt worden als boedelbeschrijving.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wat betekent rekening & verantwoording afleggen?
Een executeur, vereffenaar of iemand die door de erfgenamen gevolmachtigd is, legt aan het einde van de werkzaamheden rekening & verantwoording af aan de erfgenamen. Dit moet op dezelfde manier gebeuren als voor bewindvoerders is bepaald. Eigenlijk stelt de rekening & verantwoording de erfgenamen in staat om de werkzaamheden van de executeur, vereffenaar of gevolmachtigde te controleren.

Hoewel de wet aangeeft dat de rekening & verantwoording aan het einde van de werkzaamheden wordt afgelegd, is het natuurlijk wel zo praktisch om ook tussentijds rekening & verantwoording af te leggen. Mijnerfenis.nl is hier dan ook helemaal op ingericht.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Hoe moet de onderlinge communicatie verlopen?
De wet zegt niets over hoe een executeur, gevolmachtigde of vereffenaar met de erfgenamen moet communiceren. Er staat alleen in dat er aan het einde van de rit rekening & verantwoording moet worden afgelegd. Als er helemaal niet gecommuniceerd wordt, dan wekt dat in de meeste gevallen wantrouwen op bij de erfgenamen. Ze gaan dan ook vaak naar de kantonrechter of naar de tuchtcommissie, als de notaris een nalatenschap afwikkelt.

De communicatie naar de erfgenamen toe is dan ook erg belangrijk. Dit mag per telefoon, post, e-mail etc. Maar de makkelijkste manier is natuurlijk via Mijnerfenis.nl.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wat moeten we doen met beleggingen in een erfenis?
Beleggingen in een erfenis leveren vaak problemen op omdat de waarde ervan fluctueert. Ze kunnen op de datum van overlijden heel veel waard zijn en twee weken later bijna niets meer. Als een executeur, vereffenaar of gevolmachtigde hier onzorgvuldig mee omgaat, kan dat een flinke schadepost worden voor de erfgenamen. Snel schakelen – eventueel met behulp van de bank of het beleggingskantoor – is hierbij van belang. Net als een vlotte medewerking van de erfgenamen.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wie heeft recht op inzage in de bankrekening(en) / internetbankieren?
Erfgenamen hebben recht op inzage in de bankrekeningen van de overledene. Dat kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door het koppelen van de bankrekeningen aan het internetbankieren van de erfgenamen. Maar meestal bankiert niet iedere erfgenaam bij dezelfde bank als de overledene. Daardoor kunnen de verhoudingen wel scheeftrekken. Mijnerfenis.nl biedt hiervoor een effectieve oplossing; door de bankafschriften te uploaden in het systeem, hebben alle erfgenamen inzage.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Hoe zit het met de betaling van de erfbelasting en vrijstelling?
Als u in Nederland erft, een legaat krijgt of een beroep doet op uw legitieme portie, kan het zijn dat u erfbelasting moet betalen. Of dat wel of niet nodig is, hangt onder andere af van de hoogte van de erfenis en het bedrag van de vrijstelling. De hoogte van de vrijstelling is afhankelijk van de relatie tussen de erfgenaam en de overledene.

In veel gevallen stuurt de Belastingdienst naar een van de erfgenamen een aangiftebrief. Omdat de Belastingdienst vooraf niet controleert wie de erfgenamen zijn, kan het zijn dat u een aangiftebrief ontvangt, terwijl u geen erfgenaam bent. Heeft geen van de erfgenamen een aangiftebrief ontvangen, maar weet u dat er erfbelasting verschuldigd is? Dan bent u toch verplicht om aangifte te doen.

De aangifte erfbelasting kan pas worden gedaan als alle erfgenamen bekend zijn. Er zijn verschillende keuzes. De executeur kan namens de erfgenamen aangifte doen, u kunt voor uzelf aangifte doen of alle erfgenamen kunnen tegelijk aangifte doen. Het beste is om de aangifte erfbelasting te laten doen door een expert. Mijnerfenis.nl kan worden gebruikt voor het doen van de aangifte erfbelasting.

Soms is nog niet alle informatie bekend om de aangifte erfbelasting te kunnen doen, maar loopt de termijn voor het doen van aangifte erfbelasting wel al ten einde. Dan kunt u uitstel aanvragen of een voorlopige aangifte erfbelasting doen. In het laatste geval wordt al wel een aanslag opgelegd. Als later blijkt dat op basis van de later verkregen informatie nog wijzigingen zijn opgetreden, dan kunnen deze alsnog worden opgegeven bij de Belastingdienst.

Hebt u een aanslag erfbelasting gekregen, maar kunt u (nog) niet betalen? Dan kunt u uitstel van betaling aanvragen.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Hoe werkt het als een of meer erfgenamen onder bewind of curatele staan of minderjarig zijn?

In deze gevallen kunt u het beste een professionele afwikkelaar inschakelen. Er zijn namelijk nogal wat extra regels van toepassing. Bijvoorbeeld:

  • De bewindvoerder of curator of voogd zal dan de nalatenschap beneficiair aanvaarden. Slechts in enkele gevallen zal de rechter het goed vinden dat de nalatenschap wordt verworpen.
  • Door de beneficiaire aanvaarding zal de nalatenschap volgens de regels van de vereffening moeten worden afgewikkeld.
  • Daarnaast is het verplicht om een notariële boedelbeschrijving te maken.
  • Bij de beschikking over goederen in de nalatenschap (bijvoorbeeld verkoop van onroerende zaken) kan het nodig zijn dat de kantonrechter machtiging verleent.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Wat als een van de erfgenamen dement is en niet meer zelf kan tekenen?
Als deze demente erfgenaam een levenstestament of algemene volmacht heeft gemaakt toen dat nog kon, dan kan het zo zijn dat de gevolmachtigde nu voor deze erfgenaam mag tekenen. Dit moet dan wel expliciet in het levenstestament of de volmacht zijn opgenomen.

Als er geen levenstestament of volmacht is, dan kan de aanvaarding van de nalatenschap nog wel worden geregeld, maar de verdeling van de nalatenschap niet. Een gang naar de rechter om de demente erfgenaam onder bewind te laten stellen, kan in dit geval uitkomst bieden.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Vallen levensverzekeringen in de nalatenschap?
Een levensverzekering is een zelfstandig recht en valt niet in de nalatenschap. Wel kan het zo zijn dat de begunstigden dezelfde personen zijn als de erfgenamen.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Hoe wordt de volgorde van uitkeren bepaald?
In de wet is opgenomen wat de schulden van de nalatenschap zijn. Deze schulden dienen in een bepaalde volgorde te worden uitgekeerd. Pas na het uitbetalen van de overige schulden, komen de legitieme portie en de legaten aan bod. Als er dan nog geld overblijft, kunnen de erfdelen aan de erfgenamen worden uitgekeerd.

Wilt u precies weten hoe het zit? Neem contact met ons op.

Hoe kunnen we u helpen?

Wilt u rust, overzicht en zekerheid creëren bij de afwikkeling van een nalatenschap? Kies dan voor Mijnerfenis.nl. Neem contact met ons op of raadpleeg de veel gestelde vragen als u meer wilt weten. We komen graag met u in contact om de mogelijkheden te bespreken.

8 Waardevolle tips

waar u aan moet denken bij een overlijden

Waar moet u allemaal aan denken als er een dierbare is overleden. Download onze gratis raadgever!